جزوه زیست شناسی 1 فصل 4 بافت معده و ترشحات آن

جزوه زیست شناسی 1 فصل 4 بافت معده و ترشحات آن

جزوه جمع بندی شده فصل 4 زیست و آزمایشگاه 1 مبحث نکات کلیدی بافت معده و ترشحات آن اثر دکتر رضا آرین منش در یک صفحه a4

معده واژه‌ای عربی است. در زبان پارسی میانه، از واژه کومیگ (kumig) برای اشاره به این عضو استفاده می‌شده است.

معده یا شکم یا دل عضو توخالی، عضلانی و حجیمی از لوله گوارش است که به شکل لوبیا می‌باشد که در مرحله دوم گوارش عمل می‌کند. محفظه معده از بالا به ازوفاگوس و از پایین به اولین بخش دئودنوم مربوط می‌شود.

این عضو در ناحیهٔ هایپوکندریاک چپ و اپی گاستریک قرار دارد و در قسمت قدام به وسیله مهره‌های ششم تا نهم سینه‌ای حمایت می‌شود. معده به دلیل ترشح اسید هیدروکلریدریک و فاکتور ضد کم خونی جزء غدد برون ریز ثانویه محسوب می‌شود. همچنین به دلیل ترشح گاسترین، گرلین، نوروپپتیدY، سوماتوستاتین، هیستامین و اندوتلین نیز جزء غدد درون ریز ثانویه محسوب می‌شود.

از لحاظ آناتومی در معده 4 ناحیه قابل تشخیص می‌باشد. کاردیا (Cardia) در محل اتصال به مری ، فوندوس (fudus) یا طاق معده ، تنه معده (Body) و پیلور (Pylorus) یا باب‌المعده که در محل اتصال معده به دوازدهه قرار دارد. حجم معده در حدود 1.5 – 1 لیتر می‌باشد که در برخی افراد تا 4 لیتر هم افزایش می‌یابد. مخاط معده دارای چینهایی طولی است که صاف شدن این چینها به انبساط معده کمک می‌کند.

هنگامی که غذا بلعیده می‌شود، از راه مری داخل معده می‌شود و برای مدتی در آنجا باقی می‌ماند. غذا از زمانی که در معده است در معرض فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی هضم کننده‌های معده از جمله حرکات معده و اسید و آنزیمها قرار می‌گیرد. هنگامی که محتویات معده به صورت یک مایع نسبتا غلیظ درآمد، غذا وارد دوازدهه می‌شود.

انواع سلولهای موجود در غده‌های معده

سلولهای موکوس گردن

سلولهایی هستند با شکل نامنظم که در حد فاصل سلولهای جداری یا مرز نشین فشرده شده‌اند و با رنگ‌آمیزی به سختی از سلولهای اصلی قابل تشخیص هستند. موکوس مترشحه از این سلولها اسیدی است و از موکوس مترشحه از سلولهای سطحی که خنثی می‌باشد، متفاوت است.

سلولهای متمایز نشده

این سلولها به عنوان سلولهای ریشه‌ای در اثر تکثیر و تمایز همه سلولهای پوششی معده شامل سلولهای موکوسی ، جداری ، انترو اندوکرین و اصلی را جایگزین می‌کنند. فعالیت این سلولها در ضمن آسیبهای اپیتلیال افزایش یافته و به التیام سریع زخم کمک می‌کند. در شرایط عادی سلولهای پوششی معده هر 4 – 3 روز تجدید می‌گردند.

منابع

[1]ویکی پدیا

[2] رشد

[3] کانون