جزوه کامل فارسی دهم دکتر الیاسی پور

جزوه کامل فارسی دهم دکتر الیاسی پور

اجزای زبان

واج:کوچکترین جز زبان است و به صداهای زبان اطلاق می شود.در زبان فارسی ۲۹ واج وجود دارد که ان ها را در دو گروه صامت و مصوت طبقه بندی می کنیم.

صامت:از حذف حروف هم صدا به وجود امده اند و تعداد انها در زبان فارسی ۲۳ عدد است.

مصوت:شامل سه مصوت کوتاه و سه مصوت بلند هستند.

درمجموع ۲۳ صامت و ۶ مصوت مجموعا ۲۹ واج خواهیم داشت.

نکته حرف و واج در این است که واج اوا و صداست اما حرف شکل است.

هجا:ازترکیب واج ها هجا به وجود میاید که همان پخش است. هجا به سه بخش تقسیم می شود.

کوتاه: از ترکیب یک صامت و یک مصوت کوتاه به دست می اید.

بلند:ازترکیب دو صامت و یک مصوت کوتاه ساخته می شود.

کشید:مانند:رفت.خواست

نکته های مربوط به هجا:

هر هجا حتما با صامت شروع می شود و حتما دومین واج هر هجا مصوت خواهد بود.

در هر هجا بیش از یک مصوت وجود ندارد پس بین تعداد هجا و تعداد مصوت تناظر برقراراست.

حروفی که خوانده نمی شوند جزو واج حساب نمی شود.

تکواژ:کوچکترین جز معنادار زبان است که یا خود دارای معنای مستقل است و یا در ساختمان کلمه ای دیگر به کار می رود.بر این اساس دو نوع تکواژ داریم:

ازاد:کاربرد مستقل دارد.مانند:خانه کار پا و…..

وابسته:این تکواژها مستقل هستند

نکته:صامت میانجی ارزش تکواژی ندارد مثلا اشنایان تنها اشنا و ان تکواژ هستند و ی تکواژ نیست.

واژه :ان استکه معنای مستقل داشته باشد که شامل این موارد خواهد بود:

کسره اضافه:دوست من

نکته:پس کسره ی اضافه هم تکواژ خواهد بود هم واژه

حروف

نکته ی مهم:پس حروف ربط و اضافه هم تکواژ هستند و هم واژه

کلیه ی کلماتی که به تنهایی معنای مستقل می دهند.

منبع:ایتا,کانال مسیر برتر