جزوه آرایه های ادبی پایه دهم نوشته توماج

جزوه آرایه های ادبی پایه دهم نوشته توماج

جزوه آرایه های ادبی پایه دهم نوشته توماج

بسم الله الرحمن الرحیم /هست کلید در گنج حکیم

اشنایی با چند اصطلاح

قافیه

امشب به قصه ی دل من گوش می کنی   سرو چمان من چرا میل چمن نمی کند

فردا مرا چو قصه فراموش می کنی      همدم گل نمی شود یاد سمن نمی کند

ردیف

حسن تو همیشه در فزون باد   تار زلفت را جدا مشاطه گر از شانه کرد

رویت همه ساله لاله گون باد   دست ان مشاطه را باید جدا از شانه کرد

مردف:شعری که …….دارد.

اگر کلمات پایانی مصراع ها در لفظ یکسان ولی در معنی مختلف باشند قافیه اند و جناس تام را به وجود می اورند.

پی ترویج دین و دانش و داد  همی خواهم کنون داد سخن داد

به راه اندر  شتاب  تو چنان باد که گردت رانیابد در جهان باد

مصرع: بیتی که هر دو مصرع ان قافیه داشته باشد.

درون دلت شهربند است راز    نگر تا نبیند در شهر باز

سراسر همه دشت بریان شدند  بر ان چهر خندانش گریان شدند (هم مصرع هم مردف)

حرف روی:اخرین حرف اصلی کلمه قافیه را حرف روی می گویند.

عاشق بی دل کجا با خلق عالم کار دارد  بگذرد از هر دو عالم که عشق یار دارد

پسوندها ضمایر و شناسه ها که به قافیه می چسبند حرف روی به حساب نمی ایند.

صلابت ذره ای از همتش بود  شجاعت در کمند هیبتش بود

من زخم های کهنه دارم بی شکیبم  من گرچه این جا اشیان دارم غریبم

مطلع:اصطلاحا اولین بیت غزل و قصیده را گویند.

مقطع:اصطلاحا اخرین بیت غزل یا قصیده را گویند.

ذوقافیتین:بیتی که هر مصراع ان دو قافیه داشته باشد.

گزید از غنیمت ظرایف بسی    کزان سان نبیند طرایف کسی

اتش است این بانگ نای و نیست باد   هرکه این اتش ندارد نیست باد

منبع:ایتا,کانال تدریس یار دهم