جزوه جمع بندی فصل دوم زیست پایه دهم

جزوه جمع بندی فصل دوم زیست پایه دهم

جزوه جمع بندی فصل دوم زیست پایه دهم

فصل دوم :گوارش و جذب مواد

بخش های یک یاخته

۱-غشای یاخته

۲-میان سلول

۳-هسته

اجزای سیتوپلاسم:

۱-ماده ی زمینه(سیتوزول):مایعی که اسکلت سلولی را درون خود دارد.

۲-اجزای سیتوپلاسمی:شامل سانتریول ها ریبوزوم ها  مژک و تاژک

۳-اندامک های سیتوپلاسمی:مانند شبکه ی اندوپلاسمی  راکیزه دستگاه گلژی

غشا ی سلولی:

۱-وظیفه:جداکننده ی درون یاخته از بیرون ان است.

۲-ساختار:دارای دو لایه ی فسفولیپیدی به همراه کلسترول و پروتیین است.

۳-ویژگی:داشتن نفوذپذیری انتخابی

روش های عبور مواد از عرض غشا:

۱-روش های غیر فعال

الف)انتشار ساده

ب)اسمز

ج)انتشار تسهیل شده

۲-روش های فعال:

الف)انتقال فعال

ب)اندوسیتوز

ج)اگزوسیتوز

نکته:در روش های فعال انتقال مواد از عرض غشا انرژی مصرف میشود.

انتشار ساده:

۱-عبور مواد از فضای بین فسفولیپیدها صورت می گیرد.

۲-عبور مواد بر اساس شیب غلظت صورت می گیرد.

۳-انتشار به دلیل داشتن انرژی جنبشی ذرات است.

۴-مثال:اکسیژن و کربن دی اکسید

۵-نتیجه ی انتشار ساده یکسان شدن غلظت در دو طرف غشا است.

انتشار تسهیل شده:

۱-مواد در جهت شیب غلظت جابه جا می شوند.

۲-در ان انرژی مصرف نمی شود.

۳-پروتیین های ناقل یا کانالی انتشار ماده را تسهیل می کنند.

۴-خروج گلوکز و اغلب امینواسیدها از یاخته ی پوششی روده به مایع میان بافتی

اسمز:

۱-تعریف اسمز:عبور اب از غشا با توانایی نفوذپذیری انتخابی

۲-علت جابه جایی:اختلاف غلظت های ابی درون و بیرون یاخته

۳-در اسمز انرژی مصرف نمی شود.

۴-هرچه اختلاف غلظت در دو سوی غشا بیشتر باشد سرعت عبور اب بیشتر است.

۵-ممکن است از طریق کانال های ابی یا فضای بین فسفولیپیدها صورت گیرد.

تعریف فشار اسمزی:

نیروی لازم برای متوقف کردن کامل اسمز را فشار اسمزی می گویند.

نکته:عامل پیش برنده ی اسمز همان فشار اسمزی است.

نکته:به علت برابر بودن فشار اسمزی خونو مایع درون یاخته ای اب نمی تواند بیش از حد وارد یاخته شود.

منبع:ایتا,کانال تدریس یار دهم