جزوه فصل چهارم فیزیک مهندس گنجی پایه دهم

جزوه فصل چهارم فیزیک مهندس گنجی پایه دهم

جزوه فصل چهارم فیزیک مهندس گنجی پایه دهم

جزوه فصل چهارم فیزیک مهندس گنجی پایه دهم را در این مقاله بارگذاری می کنیم. امید است که به کار آید.

۱- دما
دما معیاری برای سنجش سردی و گرمی اجسام است. در اصل آنچه ما در قالب دما حس می ‌کنیم اثری کلی از حرکت جزئی ذرات تشکیل دهنده ماده است. هر چه انرژی جنبشی ذرات بیشتر باشد دمای ماده شامل آن ذرات بالاتر است. ما به کمک حس لامسه خود می ‌توانیم به طور تقریبی دمای اجسام را تشخیص دهیم. برای اندازه گیری دقیق دما از دماسنج استفاده می ‌شود.

۲- دماسنجی
راه و شیوه اندازه گیری دما را دماسنجی می ‌نامیم. برای دماسنجی از یک خاصیت ماده که در قبال تغییر دما تغییر می‌ کند استفاده می ‌کنند. مهم ترین این ویژگی ‌ها انبساط و انقباض مواد در اثر گرم یا سرد شدن جسم است. رایج ترین نوع دماسنج ها دماسنج های جیوه ای و الکلی هستند. نحوه استفاده از دماسنج به ساختمان آن بستگی دارد.در این نوع دماسنج ها مخزن دماسنج را در تماس با جسم مورد آزمایش قرار می ‌دهند و دما را از عدد مقابل سطح جیوه در لوله ی باریک می خوانند.

۳ -ساختمان دماسنج های جیوه ای الکلی
این دماسنج ها از یک مخزن و یک لوله ی باریک تشکیل شده است. وقتی مخزن گرم می شود جیوه الکل مخزن منبسط شده در نتیجه سطح جیوه الکل در لوله بالا می ‌رود. در اثر سرد شدن و انقباض این فرایند برعکس انجام می ‌شود.

۴- مدرج ساختن دماسنج جیوه‌ ای الکلی
برای مدرج کردن دماسنج جیوه‌ ای مراحل زیر باید طی شود:
مخزن دماسنج را در تماس با یخ خرد شده ی در حال ذوب قرار می ‌دهیم. سطح جیوه را بعد از ثابت شدن علامت می زنیم و عدد صفر را یادداشت می نماییم.
مخزن دماسنج را بالای آب در حال جوش در تماس با بخار آب قرار می ‌دهیم. سطح جیوه را بعد از ثابت شدن علامت می زنیم و عدد ۱۰۰ را یادداشت می نماییم.
بین دو علامت را به صد قسمت مساوی تقسیم می کنیم.
بالای علامت صد و پایین صفر را متناسب با تقسیم‌ بندی انجام شده درجه بندی می کنیم.

۵- گستره ی سنجش دما در دماسنج ها
گستره ی عملکرد دماسنج ها به ساختمان دماسنج و ماده ی دماسنجی بستگی دارد. مثلاً جیوه در دمای ۳۹- درجه زیر صفر یخ می زند. پس نمی توان از آن برای دماهای پایین ‌تر از ۳۹- درجه سانتی‌گراد استفاده کرد. الکل نیز در دمای ۷۸ درجه سانتیگراد تبخیر می شود. پس الکل نیز برای اندازه گیری دماهای بالاتر از ۷۸ درجه سانتیگراد مناسب نیست.